Parametrik Morfoloji: Morfolojiyi Tasarıma Açan Arayüz

Özet

Kentsel tasarım sürecini morfolojik elemanlar üzerinden tanımlama aracı olan tasarım kodları, bir tasarım denetim aracı olarak kentsel formun temel birimlerinin ve onlar arasındaki bütünselliğin tanımlanması bağlamında işlevsel bir öneme sahiptir. Formun temel birimleri arasında kurulan ilişkinin parametrik olarak (form öğelerinin ölçümlenebilir faktörlerle) tarif edildiği tasarım kodlaması (design code) günümüz şehircilik anlayışında yeni bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım doğrultusunda, ODTÜ Kentsel Tasarım yüksek lisans programı 2014-2015 akademik eğitim döneminde yürüttüğü kentsel kodlama çalışması ile tasarım kodlarını ve kentsel formun gelişim ve dönüşüm sürecini denetleyen bir araç olarak ele alınmıştır. Çalışma kapsamında, kentsel formun morfolojik elemanlarının parametrik tanımı (kentsel kod dizini), kentsel tasarım kodlarının başarımsal (performansa dayalı) tanımları (kod matrisi) ve tasarım-kod ilişkisi irdelenmiştir. Program dahilinde yapılmış olan tasarım araştırmasının sunulduğu konferans metninde temel olarak kentsel tasarım kodu üretmeye olanak sağlayan parametrik morfoloji yaklaşımının yönteme dair nitelikleri irdelenmektedir. Bu süreçte parametrik morfoloji yaklaşımı kentsel tasarıma konu olan kent formunun bileşenlerinin ölçümlenebilir ilişkiler üzerinden (kompozisyonel ya da yapısal) yeniden tanımlanması  anlamında kullanılmaktadır.