Tipo-morfolojik Analiz Yöntemi: CMC Endüstri Bölgesi Örneklem Çalışması, Kuzey Kıbrıs
Anahtar Kelimeler:
Tipolojik Süreçler- Tarihi Gelişim- Tipomorfoloji- KıbrısÖzet
Morfolojik çalışmalar çok geniş yelpazede devam etmektedir ve gün geçtikçe farklı coğrafyalara yayılmaktadır. Bu çalışmaların öncülerinden olan İngiliz Ekolü temsilcisi MRG Conzen (1960) tarihsel coğrafi gelişme üzerinden morfolojiyi irdelerken, İtalyan ekolü temsilcisi G. Caniggia (2001) morfolojiyi tipolojik süreçler üzerinden değerlendirmektedir. Makro ölçekte morfolojiyi planlama süreçlerinde inceleyen MRG Conzen, kentsel morfolojiyi 3 temel başlıkta ele alır. Bunlar: (a) kent planları, (b) kent görünümleri/morfolojik bölgeleme ve (c) çeper kuşaklardır. Diğer yandan mikro ölçekte morfolojiyi mimari bakış açısıyla inceleyen G.Caniggia ise kentsel morfolojiyi yine 3 temel başlık altında inceler. Bunlar: (a) binalar, (b) kentsel doku ve (c) kentsel organizmadır. Bu kapsamda önemli iki ekolün oluşturduğu morfolojik analizler çoğu zaman ayrı ayrı örneklemler üzerinde tartışılmış, hiçbir zaman ortak bir zeminde tartışılmamıştır. Günümüzde morfolojik çalışmalar disiplinler arası çalışılsa da, morfolojinin çıkışını destekleyen ve yaygınlaşmasını sağlayan bu iki ekolün birlikte çalışıldığı entegre bir örneklem çalışmasına, yapılan literatür taraması sonucunda rastlanmamıştır. Son günlerde morfolojideki karşılaştırmalı ve entegre çalışmaların önemi sıkça, gerek basılı yayınlarda gerekse morfoloji sempozyumlarında vurgulanmaktadır. Bu çalışmanın amacı; M.R.G. Conzen (1960) ve G. Caniggia’nın (2001) metodolojilerini ve morfolojiyi ele alışlarını sentezlemek ve oluşturulan entegre yöntem ile, Kuzey Kıbrıs’ın doğusunda yer alan, ilk maden üretiminin gerçekleştiği, işçilere ve mühendislere yönelik toplu konutların planlı inşa edildiği bir endüstri kasabası olan Lefke’deki CMC (Cyprus Mines Cooperation) bölgesini bu kapsamda incelemektir. Bu bağlamda inceleme sonucundaki bulgularla, önerilen entegre yöntemin farklı coğrafyalardaki farklı bölgelerde uygulanabilirliğinin de ölçülmesi hedeflenmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Cataldi, G. And Maffei, G.L. (2001). Architectural composition and building typology: interpreting basic building, Aliena Florance
Cataldi G., Maffei, G.L. Vaccaro, P. (1997). Saverio Muratori and the Italian school of planning typology. Urban Morphology, V:1, 49-50
Cataldi, C. (1998). Designing in Stages; Theory and Design in the Typological Concept of the Italian School of Saverio Muratori. in Typological Process and Design Theory. Attilio Petruccioli (ed)., Aga Khan Program for Islamic Architecture, Cambridge, Massachusetts
Conzen M.R.G (1960). Alnwick, Northumberland: a study in town plan analysis, Institute of British Geographer planners publication, No:7, George Phillip and sons,
Conzen MRG (1981). The urban landscape historical development and management.
Whitehand JWR (ed) The Urban Landscape: Historical Development and Management, 25-54
Cömert N.Z & Hoşkara Ş. (2013). A Typomorphological Study on the CMC Industrial Mass Housing District In Lefke, Northern Cyprus, Open House International, V38 (2),EMU press.
Cömert N.Z. (2013). Testing an Integrated Methodology on Urban Typo-morphological Analysis on Famagsuta and Ludlow, Unpublished PhD thesis, EMU
Ferlison, I. (1986). Step by step Lefke and its district, unpublished graduation thesis, Nicosia,22-25
Kropf K. (2009). Aspects of urban form. Urban Morphology 13(2),
Lavender.D. (1962). The Story of Cyprus Mines corporation, Anderson & Ritchie & Simone
Levy, A. (1997). The typomorphological approach of G. Caniggia and his school thought. Urban morphology, 52-56
Muratorı, S. (1950). Vita e storia delle Citta,Rassegna critica d’architecttura,
Whitehand, J.W.R (1981). Background to the urban morphogenetic tradition, in JWR Whitehand J.W.R,(ed), The Urban Landscape: Historical Development and Management, Academic Press, London, 1-24
Whitehand, J.W.R. (1987). M.R.G. Conzen and the intellectual parentage of urban morphology, Planning History Bulletin 9, 35-41.
Zafer, N. (1999). Lefke Deniz İle Ağaç Kokusunun Karıştığı bir yerleşim yeri, in Dağlı,U.U. (ed) Kıbrıs Sokaklarında mimariye, yaşama ve çevreye dair. 76-83, Işık Kitapevi
