İmar Planı Değişikliği Talebi-Arzı ve Sosyo-Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişki: İstanbul Örneği
Anahtar Kelimeler:
Planı değişikliği- plan değişikliği arzı- plan değişikliği talebi- sosyo-ekonomik değişkenler- İstanbul- kent morfolojisiÖzet
Dünyanın birçok ülkesinde mekânın kontrol edilmesi gerek yerel yönetimler gerekse de merkezi yönetimlerce sağlanmaktadır. Şüphesiz ki, mekânın kontrol edilmesinde ve kentlerin şekillenmesinde en güçlü araç kent planlarıdır. Ancak kent planları mekânın kontrol edilmesinde tek başına yeterli olmamaktadır. Plan notları, tasarım ilkeleri, kılavuzlar mekânın kontrol edilmesinde diğer araçlar olarak kullanılabilmektedir. Diğer yandan, kentsel mekânın değişiminin yönetiminde ise, plan değişiklikleri yoğun olarak kullanılan araçlardır. Plan değişiklikleri, kentsel yapılı çevrenin ve kentlerin karakterlerinin mekânsal, işlevsel ve morfolojik özellikleri üzerinde değişikliklere neden olmaktadır. Planlar, 15-20 yıllık bir projeksiyon dönem için hazırlanmaktadır. Plan hazırlanırken öngörülen durumların çoğu ya gerçekleşmemekte ya da öngörülenden başka bir şekilde gerçekleşmektedir. Ön görülemeyen durumlar, plan ve uygulama arasındaki uyumsuzluğu artırmaktadır. Türkiye gibi sosyal ve ekonomik dalgalanmaların yoğun olarak yaşandığı gelişmekte olan ülkelerde ise, bu uyumsuzluk daha da belirgindir. Diğer taraftan, küreselleşme ve uygulanan neoliberal politikalar, metropoliten alanlarda sosyal ve mekânsal değişimlere neden olmuştur. Küreselleşme ve uygulanan neoliberal politikalar ile birlikte, İstanbul’da ulaşım altyapı yatırımları, büyük ölçekli projeleri desteklemiş ve bu projelerin sayılarının artmasına neden olmuştur. Bu dinamik yapı içerisinde, imar planı değişikleri, İstanbul’da yoğun olarak kullanılan araçlar haline dönüşmüştür. Bu bildiri de, İstanbul’da imar planı değişikliği talebi ve arzının sosyo-ekonomik değişkenlerle ilişkisi irdelenmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Akçura, T. (1981). İmar Kurumu Konusunda Gözlemler. ODTÜ, Ankara.
Alfasi, N., (2006). Planning policy? Between long-term planning and zoning amendments in the Israeli planning system. Environment and Planning A, 38, s.553-568.
Aricanli, T. (1990). The political economy of Turkey’s external debt: The Bearing of Exogenous Factors.
Barnett, J. (1982). An Introduction to Urban Design. Harper and Row, New York.
Bartolını, A. (2012). Urban Law In The Italıan Emergency Decree: The Economıc Crısıs And Beyond. Ius Publicum.
Baugesetzbuch, Almanya Federal İmar Kanu (2004).
Berköz, L. (1996). Metropoliten Değişim Sürecinde İstanbul Kent Merkezi. İstanbul 2020 Metropolün Geleceğine Yönelik Öneriler Sempozyumu. İTÜ, İstanbul.
Berköz, L. (2001). The interregional location of foreign investors in Turkey. European Planning Studies, 9(8), 979-994.
Booth, P. (2002). A desperately slow system? The origins and nature of the current discourse on development control. Planning Perspectives, (17) 309–323.
Booth, P. (2003). Planning by Consent. The Origins and Nature of British Development Control. London: Routledge.
Borja, J., Castells, M., Belil, M., Benner, C. (1997). Local and Global, Management of Cities in the Information Age. London, Earthscan.
Boyer, M. C.(1983). Dreaming the Rational City. MIT, Cambridge.
Calavati, N., Mallach, A. (2010). Inclusionary Housing in International Perspective: Affordable Housing, Social Inclusion, and Land Value Recapture. Lincoln Institute of Land Policy, ISBN: 9781-55844-209-2
Cullingworth, J. B, (1994). Alternate planning systems: is there anything to learn from abroad?. Journal ofthe American Planning Association, 60, S.162-172.
Cullıngworth, J. B.(1997). Planning in the USA: Policies, Issues, and Processes. Routledge, London.
Delafons, J. (1991). Design control-the American experience. The Planner, TCPSS Proceedings, December.
Donovan, J., Larkham, P.J. (1996). Rethinking design guidance. Planning Practice and Research, 3; 303-319.
Douglass, M., (2000). Mega-Urban Regions and World City Formation: Globalisation, the Economic Crisis and Urban Policy Issues in Pacific Asia. Urban Studies, 37 (12), pp. 315-335.
Ersoy, M. (1997). İmar planı değişiklikleri ve yargı denetimi. ODTÜ MFD, 17:1-2, 53-73.
Grant, M. (1992). Planning law and the British system, Town Planning Review, (63).
Girouard, M. (1985). Cities and People: A Social and Architectural History. New Haven, Conn, Yale University Press.
İSTKA (2014). 2014-2023 İstanbul Bölge Planı Raporu, İstka, İstanbul.
Karaman, O. (2013). Urban Renewal in Istanbul: Reconfigured Spaces, Robotic Lives. International Journal of Urban and Regional Research, 37(2), 715-733.
Keyder, Ç. (1999). İstanbul: between the global and the local. Rowman and Littlefield press, New York.
Keyder, Ç. (2000). İstanbul küresel ile Yerel Arasında, Metis Yayınları, İstanbul.
King, A.D. (1990). Global Cities: Post- Imperialism and the Internationalisation of London. Routledge Press, London.
Kocabaş, A. (2004). Urban Conservation in İstanbul: Evaluation and Re- conceptualisation.
Lovering, J., Türkmen, H. (2011). Bulldozer Neo-liberalism in Istanbul:The State-led Construction of Property Markets, and the Displacement of the Urban Poor. International Planning Studies, 16(1), 73-96.
Newman, P., Thornley, A. (1996). Urban Planning in Europe, International Competition, National Systems and Planning Projects, London: Routledge.
Ozus, E., Turk S.S., Dökmeci, V. (2011). Urban Restructuring of Istanbul. European Planning Studies, 19 (2), s.331-356.
Özkan, H., Türk, Ş.Ş. (2016). Emergence, formation and outcomes of flexibility in Turkish planning practice. IDPR, 38, 25-54.
Parkinson, M., Judd, D., (1990). Leadership and Urban Regeneration. Newbury Park, CA:Sage.
Punter, J. And Carmona, M. (1997). The Design Dimension of Planning: Theory, Content and Best Practice for Design Policies, E. and FN Spon, London.
Shırvanı, H. (1985). The Urban Design Process, Van Nostrand Reinhold, New York.
Strathman, J., G., Kimpel,T., J., Leistner, P., Dueker, K., J. (2005). Effects Of Comprehensive Plan Amendments On Interchange Traffic In Oregon. Center for Urban Studies College of Urban and Public Affairs Portland State University.
Şişman, A., Öztük, D., Şişman, Y., Maraşlı, E.E. (2008). İmar Planı Değişikliklerinin Yaşam Alanları Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. OMÜ, Samsun.
Tang, B., Choy, Lh Wat, J.K.F. (2000). Certainty and Discretion in Planning Control: A Case Study of Office Development in Hong Kong. Urban Studies, Vol. 37, No.13. 2465-2483.
Tewdwr-Jones, M. (1999). Discretion, flexibility, and certainty in British planning: Emerging ideological conflicts and inherent political tensions. Journal of Planning Educationand Research, 18, 244-256.
Türk Ş. Ş., Korthals Altes, Wk. (2014). The applicability of inclusionary housing (IH) in Turkey. Journal of Housing and the Built Environment, 3 (29), s. 507-520.
Ünal, Y. (2015). Türk Şehir Planlama Hukukunun Dünü - Bugünü (1985-2015). Legal Kitabevi, İstanbul, ISBN: 9786054847792.
Ünlü, T. (2006). Mersin’de Değişen Kentsel Mekân: Çamlıbel’de Morfolojik Değişim. Megaron, Cilt 1, Sayı 4.
Whitehand, J.W.R. & Larkham, P.J. (1992). Urban landscape: international perspectives. London: Routledge.
URL1:http://www.tuik.gov.tr/Start.do; jsessionid=CnDgb5HRTQ9bGJLXhzvXpfXG36TnF3yRL6G9yVyyS7jZyx8vNkLx!346708316. Erişim Tarihi:
06.2018.
URL 2: https://www.endeksa.com. Erişim Tarihi: 24.06.2018.
URL 3: http://www.mahallemistanbul.com. Erişim Tarihi: 11.06.2018.
