Kentsel Estetiği Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi ve Farklı Aktörler Tarafından Değerlendirilmesi

Özet

 Kentlerin birbirlerine benzediği ve kendi özgün kimlik ve kültürlerinin gittikçe kaybolduğu günümüzde, yerleşim alanlarının şekil, biçim, doku ve özellikle estetiği giderek önem kazanmaktadır. Estetik kavramı, literatürde formal ve sembolik olarak iki grupta ele alınmakta ve kentsel estetik, daha çok formal estetik bileşenlerine bağlı olarak açıklanmaktadır. Formal kentsel estetik faktörleri, doğrudan kentsel morfolojiyi etkilemektedir. Ancak, literatürde bu faktörlerin belirlenmesine yönelik çalışmalar, kısıtlıdır.

     

Bu bildirinin iki temel amacı bulunmaktadır. Birincisi, kentsel estetiği etkileyen parametrelerin belirlenmesidir. İkincisi ise, kentsel estetiğe belirlemesine yönelik faktörlerin akademisyenler, uygulayıcılar ve karar-vericiler tarafından nasıl değerlendirildiğini anlamaktır. Bildirinin metodolojisi, farklı gruplara yapılan anket çalışması ve elde edilen verilerin istatistiksel analizler kullanılarak açıklanmasına yöneliktir. Bildiride, kentsel estetiği etkileyen parametrelerinin belirlenmesi İstanbul’da üç farklı uzman grubun değerlendirmesine bağlı olarak yapılmıştır. Bu gruplardan ilki, mimarlık, iç mimarlık, peyzaj mimarlığı ve şehir planlama bölümlerinde çalışan akademisyenlerdir. İkincisi, mimarlık, iç mimarlık ve şehir planlama ofislerindeki uygulamacılardır. Üçüncüsü ise, belediyelerin planlama ve proje bölümlerinde yer alan karar-vericilerdir. Araştırmadaki örneklem, toplamda 137 kişi olarak belirlenmiştir. Bildiride, öncelikle kapsamlı literatür çalışması ile, planlama ölçeğinde (iki boyutlu) ve yapı ölçeğinde (üç boyutlu) kentsel estetiği etkileyen kentsel tasarım ilkeleri belirlenmiştir. Bu ilkelerden oluşturulan anketler, seçilen üç grup araştırma evrenine uygulanmıştır. Bildiride üç grubun değerlendirmelerinde fark olup olmadığını belirlemek amacıyla, Anova Analizi kullanılmıştır. Bildiri sonucunda, planlama ölçeğinde (iki boyutlu) ve yapı ölçeğinde (üç boyutlu) kentsel estetiği etkileyen kentsel tasarım ilkeleri ortaya konulmuştur. Ayrıca, kentsel estetiği etkileyen faktörlerin belirlenmesinde üç grup arasındaki değerlendirme farklılıkları da ortaya koyulmuştur. Bu araştırmanın bulguları, kentsel estetiği etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve bunların değerlendirilmesine yönelik bilgilerdir. Bu bilgilerin, kentsel estetik yönetimi için önemli girdi sağlayacağı düşünülmektedir.