Mimarlık ve Kent Planlama Eğitiminde Kentsel Morfoloji

Özet

Kentler, biçimsel çeşitliliğini oluşturan fiziksel, sosyal ve doğal yapıların bir araya geldiği yerleşim yerleridir. Kentin temel fiziksel bileşenleri olan kentsel alanların (sokaklar, meydanlar), parsellerin ve binaların bir araya gelmesiyle oluşan kentsel dokular, kentlerin biçimlerini oluşturmaktadır. Kentsel morfoloji, en genel anlamda kentsel biçimin incelenmesi olarak ta- nımlanabilir. Whitehand'in (200l) tanımına göre, kentsel morfoloji, kentsel büyümenin döngü- sel doğasını, kentsel formların üretimindeki adaptasyon ve yeniden gelişme süreçlerini, farklı aktörlerin ve kentsel formların etkilerini incelerken, gelecekte kentsel form üretmek için bir temel oluşturur. Bu çalışmanın temel dayanağı, kentsel morfolojik çalışmaların kentsel me- kanların şekillenmesinde baş aktörler olan mimarlar, kentsel tasarımcılar ve şehir plancıları için tasarım ve planlama süreçlerine önemli veriler sağlayacağıdır. Bu bağlamda, çalışmanın temel amacı, hem lisans hem de lisansüstü düzeyde Türkiye ve Kıbrıs'taki mimarlık ve şehir   ve bölge planlama programlarında kentsel morfoloji öğrenimi/eğitimi, kapsam ve metodolojilerini ortaya çıkarmak ve araştırmaktır. Bu amaçla, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs'taki mimarlık ve şehir ve bölge planlama lisans ve lisansüstü programlarının müfredatları ayrı ayrı incelenerek kentsel morfolojinin tüm program düzeni içindeki yeri tespit edilecektir. Buna ek olarak ilgili programlarda kentsel morfoloji dersi veren akademisyenlerle bir anket yapılacaktır. Çalışma sonunda elde edilecek bulgularla, mimarlık ve kentsel planlama eğitiminde kentsel morfolojik çalışmaların hangi bağlamda ele alındığı ve bunun mimarlık ve planlama uygulamalarına na- sıl yansıyacağı konusunda öngörülerde bulunulması beklenmektedir.