Geleneksel ve Modern Dokuda Morfolojik Farklılıkların İncelenmesi: Alsancak-Kemeraltı-Basmane Kent Doku Örnekleri

Özet

Tarihi çevre kavramı, tarihsel, mimari, anıtsal ve arkeolojik değerleri ile tamamlayıcı özellik gösteren ve birkaç sokağın bir araya gelerek bütünlük oluşturduğu alanlar olarak ifade edilebilir (Mazı, 2009). Dolayısıyla, tarihsel özelliğe sahip kentsel alanların korunması ve geliştirilmesi için kullanılacak politika ve stratejilerin amacına ulaşabilmesi için doğru biçimde analiz edilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, İzmir’in geleneksel ticaret merkezi niteliğindeki Alsancak- Kemeraltı- Basmane alanı araştırma konusu olarak belirlenmiştir. İzmir Kenti’nin ilk kuruluş yeri olarak yaklaşık dört yüz yıldır süregelen ve mekânsal örgütlenme düzeni ve ahilik geleneği gibi somut ve somut olmayan kültürel miras değerlerinin birlikteliğine dayanan ticaret ve el sanatları ile özgün bir niteliğe sahip tarihsel çevre niteliğinde olması; bu alanın seçilmesindeki temel dayanağı oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı; tarihsel süreçte tartışılan kentsel form ile ilgili teori ve uygulamaları incelemektir. Çalışma kapsamında kentlerin kuruluşundan bu yana geçirdikleri fiziksel, toplumsal, kültürel, ekonomik ve politik değişimlere kısaca değinilip; kentsel değişim sürecini anlamaya gayret edilmiştir. Betimsel araştırma niteliği taşıyan bu çalışma kapsamında; kentsel formları tarif etmeye yönelik çabalardan yola çıkarak, geleceğin kentleri için, kentsel formun değişim ve dönüşüm süreci tarif edilmeye çalışılmaktadır. Bu araştırma, kent biçiminin dönüşümünü inceleyerek teori ve uygulamayı birleştirmek için yeni imkanlar sağlamada fırsat oluşturmayı hedeflemektedir. İzmir’in ilk ticaret merkezi Kemeraltı ile günümüz ticaret merkezlerinden Alsancak arasında kalan bölgede geleneksel ve modern doku arasındaki fark; bina dizimi, sokak yapısı, genişlikleri ve parsel yapısı ile açıkça gözlemlenmektedir. Bu farklılıklar kentsel morfoloji ölçüt değerleri kapsamında incelenerek sayısal değerleri üzerinden karşılaştırma yapabilme şansı sağlamaktadır.