Samsun Kadıköy İçin Bir Yaşama Alanı Önerisi

Yazarlar

  • Evrim Düzenli Samsun Üniversitesi
  • Abdullah Asım Divleli Samsun Üniversitesi
  • Saadet Gündoğdu Samsun Üniversitesi
  • Melek Kutlu Divleli Samsun Üniversitesi
  • Muhammet Talha Öksüzoğlu Samsun Üniversitesi
  • Hande Eyüboğlu Samsun Üniversitesi
  • Mustafa Furkan Gündüz Samsun Üniversitesi
  • Tuğba Hekimoğlu Samsun Üniversitesi

Anahtar Kelimeler:

Bahçeli ev- Kadıköy- Kentsel dönüşüm- Samsun

Özet

Samsun Kadıköy Mahallesi, 1960’larda kırdan gelen göçlerle kurulmaya başladığında, kırsal bir görünüme sahiptir. 1980’lerden itibaren kentteki nüfus artışı ve merkezin çepere doğru genişlemesiyle kırsal niteliğini kaybedip kent içi bir mahalleye dönüşmüştür. İlk yerleşimlerin gerçekleştiği Kuyu Sokak’ın kent merkezine yakın konumu, göç ile gelenlerin kentin imkanlarından faydalanmalarını sağlarken, kentin ekonomik parametrelerinden bağımsız bir yaşam alanının üretilmesini sağlar. Bu, Kuyu Sokak’ta, genel olarak, bir ya da iki katlı bahçeli evlerden oluşan bir morfoloji ortaya çıkarır. Yapılar, çoğunlukla, mimari açıdan bir nitelik barındırmaz. 1960 sonrasındaki süreçte yapıların bir bölümü, Belediye tarafından ruhsatlandırılmış olsa da günümüze kadar, bu bölge için bir imar planı hazırlanmamıştır. 2013 yılında Kadıköy’ün de aralarında olduğu İlkadım, Anadolu, Zeytinlik Mahallelerini kapsayan 79 hektarlık alan, eski ve çarpık yapılaşmanın olduğu ve depreme dayanıklı olmadığı gerekçeleriyle riskli alan ilan edilmiş ve bu bölgeler için kentsel dönüşüm kararı alınmıştır. Kentsel dönüşüm kararı alınan bölgelerin, yaklaşık 2,5 hektarlık bölümü, bahçeli evlerin yer aldığı Kuyu Sokak ve çevresini kapsamaktadır. Kentsel dönüşüm; altmış yılı aşkın bir süredir burada yer alan bahçeli evler ve onun ortaya koyduğu yaşama kültürünü ortadan kaldıracaktır. Bu, Kuyu Sokak ve çevresinde dönüşüme karşı bir direncin ortaya çıkmasının da nedenleri arasındadır. Çalışma, kentsel dönüşüm faaliyetlerinde çoğunlukla ihmal edilen; mekân kültürünün devamı ve kent hakkı konularını merkeze alarak, burada yaşayanlar için kullanım alışkanlıklarına uygun, az katlı, bahçeli, özel ve ortak alanlarıyla nitelikli yaşam alanlarının üretilmesini amaçlamaktadır. Bu çerçevede çalışma, üç aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşamada; arşiv taramasına ek olarak alanda yapılan; gözlem, fotoğraflama, mülakat, iz sürme teknikleri ile veri toplanmış ve çoğunluğu bahçeli müstakil evlerden oluşan çalışma alanı tespit edilmiştir. İkinci aşamada; bu yapılarda mekânsal niteliği artıran ortak unsurlar tespit edilmiştir. Son olarak; bu unsurları da barındıran yeni bahçeli evler üretilmiştir. Dönüşüm, kent ve konutla ilgili bu üretimler, bölgedeki yaşama kültürünün devamlılığının sağlanabilmesi açısından önemlidir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

Başbakanlık Aile Araştırmaları Kurumu. (1999). Türk ailesinin yaşadığı mekanlara konutlara ilişkin eğilimler. 1. Başbakanlık aile araştırma kurumu başkanlığı yayınları, Ankara.

Çam, Ç. A. (2020). Kentsel rejim dönüşüm sürecine karşı: Kentsel dönüşümde konut sunum biçimleri. İdealkent, 11(29). 453-483. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1167352

Daşkıran, F., Ak, D. (2015). 6306 sayılı kanun kapsamında kentsel dönüşüm. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(3). 264-288. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/203266

Google Earth. (2023). Samsun fiziki haritası [Harita]. https://earth.google.com/

Keyman, F., Lorasdağı, B. K. (2020). Sekiz kentin hikayesi, Metis Yayınları, İstanbul.

Samsun Belediyesi. (1954, 22 Temmuz). Samsun belediyesi meclis toplantı tutanağı. Samsun Büyükşehir Belediyesi Yazı İşleri ve Kararlar Dairesi Başkanlığı Arşivi, Samsun.

Samsun Belediyesi. (1955, 6 Ekim). Samsun belediyesi meclis toplantı tutanağı. Samsun Büyükşehir Belediyesi Yazı İşleri ve Kararlar Dairesi Başkanlığı Arşivi, Samsun.

Kentsel Yenileme, Geliştirme ve Dönüşüm Projeleri. (2023, Şubat). Samsun Büyükşehir Belediyesi Haber Bülteni. https://samsun.bel.tr/proje/kentsel-yenileme-gelistirme-ve-donusum-projeleri

Ek Dosyalar

Yayınlanmış

2023-05-30

Nasıl Atıf Yapılır

Düzenli, E., Divleli, A. A. ., Gündoğdu, S. ., Divleli, M. K. ., Öksüzoğlu, M. T. ., Eyüboğlu, H. ., Gündüz, M. F. ., & Hekimoğlu , T. . (2023). Samsun Kadıköy İçin Bir Yaşama Alanı Önerisi. Türkiye Kentsel Morfoloji Ağı, (IV. Kentsel Morfoloji Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Konya), 664–672. Geliş tarihi gönderen https://tnum.org.tr/index.php/tnum/article/view/326

Aynı yazar(lar)ın dergideki en çok okunan makaleleri