Mahalle Ölçeğinden Birim Konut Ölçeğine Ortak Mekân Kavramı ve Değişimi
Anahtar Kelimeler:
Ortak Mekân- Doku- Komşuluk Birimi- MahalleÖzet
Bu çalışmada 1950 öncesi, 1950-1980 ve 1980 sonrası kesitte dokudan birim konut ölçeğine, ortak mekânların hangi dinamikler etkisi ile nasıl değiştiği ve günümüz kesitinde ortak mekânlarını yitiren dokularda ortaya çıkan problemlerin tanımlanması amaçlanmaktadır. Çalışmanın omurgasını; mahalle-komşuluk grubu, sokak-meydan-yapı adası ve parselbirim konut olmak üzere üç ölçek oluşturmaktadır. Bu bağlamda öncelikle; kavramsal olarak mahalle-komşuluk grubu, sokak-meydan-yapı adası ve parsel-birim konut ölçeklerinde ortak mekân kavramının ne ifade ettiği ve öneminden bahsedilmiştir. 1950’den günümüze ortak mekânların hangi dinamikler etkisinde nasıl değiştiği sorusunun somut yanıtı ise dönemlere ait ve mevcut kesit itibariyle varlığını sürdüren doku örnekleri üzerinden yapılan arazi çalışmalarından hareketle aranmıştır. İlk dönem ve son dönem örneklerinden seçilen iki dokunun; mahalle-komşuluk grubu, sokak-meydan-yapı adası ve parsel-birim konut ölçeklerinde yer alan ortak mekânları; üç ölçeğe ilişkin belirlenen ölçütler dâhilinde değerlendirmekte ve ortak mekânlarını kaybeden günümüz dokularına ilişkin çıkarımlarda bulunulması hedeflenmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Alexander, C., (1977). A Pattern Language; Towns, Buildings, Constructions.
Akın O. 2011 yılı Planlama 2 Ders Notları’ndan elde edilen görseller üzerinden şemalaştırılmıştır.
Altman, I. & Zube, E., H., (1989). Public places and spaces. Plenum Press, New York.
Aru, K.A., (1998). Türk Kenti. YEM Yayınları, İstanbul.
Ashihara, Y., (1981). Exterior design in architecture. Van Nostrand Reinhold, New York.
Bektaş, C., (2007). Türk Evi. Bileşim Yayınları, İstanbul.
Dener, A. (1994). Sosyal ve mekânsal değişmenin etkileşimi Cumhuriyet sonrası İstanbul konutları. İstanbul Teknik Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Erbaş, E.A., (2012). Örnek bir Prestij Konut Alanı olarak Levent Mahallesi, Tasarım+Kuram Dergisi, Sayı 14, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
Gür, Ş. Ö., 2000. “Doğu Karadeniz Örneğinde Konut Kültürü'nden yararlanılarak Şemalaştırılmıştır.
İnceoğlu, M., ve Aytuğ, A., (2009). Kentsel Mekânda Kalite Kavramı. Megaron, YTÜ Dergisi, 4(3): 131-146, İstanbul.
Jackson, J., B., (1987). The public face of architecture: civic culture and public spaces. N. Glazer&M. Lilla (Eds) The American public space. Free Press, New York.
Jacobs, J., (2009). Büyük Amerikan Şehirlerinin Ölümü ve Yaşamı. (Çevirmen, B. Doğan) Metis Yayınları, İstanbul.
Kazak, G., (2017). Mahalle Kültürünün Kentlilik Bilinci Üzerine Etkisi, Karaman Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu MehmetBey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
Lynch, K., (1990). City Sense and City Design:Writings and Projects of Kevin Lynch. The M.I.T. Press, Cambridge.
Marcus, C., C., (1990). People Places: Design Guidelines For Urban Open Space. New York.
Moudon, A.V., (1989). Built For Change: Neighbourhood Architecture in San Fransisco. First Edition. The MIT Press, Cambridge.
Norberg-Schulz, C., (1980). Genius loci, towards a phenomonology of architecture. Academy Editions, London.
Uzun, İ., (2001). Mimarlıkta Ortak Mekân Kavramı Kapsamında Atriumlar Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Ürküt, S., (1998). Yaşanabilir Çevre Oluşumunda Mahalle Kriterinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 5-14.
https://www.thepolisblog.org/2009/04/design-preservation-sustainability.html’dan elde edilen görsel üzerinden şemalaştırılmıştır.
Küçükerbaş. E .. Özkan, B., (1994). Bir Meydan Tasarım Sürecinin Germencik Örneğinde Ortaya Konulması. E.Ü. Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü Bilim Ofset, Bornova. İzmir.
Google Earth görüntüleri üzerinden şemalaştırılmıştır.
2013 yılı İstanbul Halihazır Haritaları üzerinden şemalaştırılmıştır.
25 Haziran 2018 tarihinde gerçekleştirilen alan çalışması esnasında yazar tarafından çekilmiştir.
http://www.metrocityc.com/’dan elde edilen görsel üzerinden Şemalaştırılmıştır.
