İtalyan Tipo-morfoloji Ekolünde Tip ve Tipoloji Kavramları
Anahtar Kelimeler:
Tipo-morfolojik analiz- tipoloji- morfoloji- İtalyan EkoloüÖzet
İki yüzyılı aşkın tarihi olan 'tip' kavramını ilk defa kent ve kent mekanı ile ilişkilendiren İtalyan Tipo-morfoloji Ekolü, verimli bir araştırma programının başlamasına öncülük etmiş ve Fran- sız Tipo-morfoloji Ekolüne ilham vermiştir. Mimari ölçeğe yaptığı vurgu ile, kentsel morfoloji çalışmaları içinde tarihsel coğrafya ve space-syntax yaklaşımlarından ayrışan İtalyan Ekolü, tip ve tipoloji kavramlarını araçsallaştırarak mimari mekanın kentsel analizin parçası olmasını sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı, ekolün oluşmasında önemli rol oynayan Saverio Muratori, Gianfranco Caniggia, Carlo Aymonino ve Aldo Rossi'nin tip ve tipoloji kavramlarına getirdik- leri yorumları karşılaştırmalı olarak ele almaktır. Birbirleriyle benzerlikleri kadar farklılıklar da taşıyan bu yorumların incelenmesinin, tipo-morfolojik analiz metodunun yeniden yorumlan- masında iyi bir altlık olabileceği düşünülmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Aureli, P. V. (2007) "The Difficult Whole", Log 9, 39-61.
Aymonino, C. (ed) (1964) Aspetti e problemi della tipologia edilizia, Documenti del corso di caratteri distributivi degli edifici. Anno Accademico 1963-64. Venedik: Edit- rice Cluva.
Aymonino, C. (ed) (1965) La formazione del concetto di tipologia edilizia. Atti del corso di caratteri distributivi degli edifici. Anno Accademico 1964-65. Venedik: Edit- rice Cluva.
Aymonino, C. (ed) (1966) Rapporti tra la Morfologia Urbana e la Tipologia Edili- zia. Documenti del corso di caratteri distributivi degli edifici. Anno academico 1965- 1966. Venedik: Editrice Cluva.
Aymonino, C., Brusatin, M., Fabbri, G., Lovero, P., Sergio, L. ve Rossi, A. (1970) La
cittiı di Padova: Saggio di analisi urbana. Roma: Officina.
Bingöl, Ö. (2007) "Mimarlıkta Tip Kavramı ve Tipoloji" Yayınlanmamış doktora tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
Cataldi, G., Maffei, G. L., ve Vaccaro, P. (2002) "Saverio Muratori and the Italian school of planning typology" Urban Morphology 6-1, ss.3-14.
Caniggia, G. (1963) Lettura di una citta: Como. Como: Centro Studi di Storia Urba- nistica.
Caniggia, G. ve Maffei G. L. (1979) Composizione architettonica e tipologia edilizia: Lettura del'edilizia di base. Venedik: Marsilio Editori. (Architectural Composition and Building Typology: Interpreting Basic Building, İngilizce'ye çeviren Susan Jane Fraser. Floransa: Alinea Editrice, 2001.)
Forty, A. (2000) "Type", Words and Buildings: A Vocabulary of Modern Architecture.
Londra: Thames & Hudson, ss.304-311.
Hays, M. (2018-) Rossi and Typology [çevrim içi ders]. M. Hays, E. Naginski, A. Pi- con ve L. Haber-Thomson, The Architectural Imagination, Harvard University GSD, edX. https://www.edx.org/course/the-architectural-imagination
Kömez Dağlıoğlu, E. (2017) "Reclaiming the Context: Architectural Theory, Peda- gogy and Practice since 1950" Yayınlanmamış doktora tezi, TU Delft.
Leach, A. (2006) "Choosing History: A Study of Manfredo Tafuri's Theorisation of Architectural History and Architectural History Research" Yayınlanmamış doktora tezi, Ghent Üniversitesi.
Lobsinger, M. L. ve Damiani, R. "Aldo Rossi: Istituto Universitario di Architettura di Venezia IAUV and the Politecnico di Milano, Venice and Milan, 1963-1971," Radi- cal Pedagogies web sayfası, http://radical-pedagogies.com/search-cases/v13-istituto- universitario-architettura-venezia-iauv-politecnico- milano/ (erişim: Mayıs 2021).
Matsui, K. (2018) "Monument in Revolution: 1968, Tendenza and Education in Aldo Rossi" Histories of Postwar Architecture, 1(2), doi: 10.6092/issn.2611-0075/7753.
Matsui, K. (2018) "Aldo Rossi's L'architettura Della Citta as the Fruit of Collaborati- on: Investigations on the course 'Caratteri distributivi degli edifici' at Istituto Univer- sitario di Architettura di Venezia (1963-66)", Journal of Architecture and Planning 83 (751), doi: 10.3130/aija.83.1773.
Moneo, R. (1978) "On Typology", Oppositions 13, 23-45.
Muratori, S. (1959) Studi per una operante storia urbana di Venezia. Rome: Istituto poligrafico dello Stato.
Muratori, S. (1963) Studi per una operante storia urbana di Roma. Rome: Consiglio nazionale delle ricerche.
Panerai, P. (1979) "Beaubourg, Tipin Ölümü ya da Dirilişi", Türkçe'ye çeviren Atilla Yücel, Çevre Dergisi 3, 71-79.
Petruccioli, A. (1998) "Alice's Dilemma", Typological Process and Design Theory, Attilio Petruccioli (ed.), Cambridge: Aga Khan Program for Islamic Architecture, 57- 73.
Petruccioli, A. (1998) "Exoteric - Polytheistic - Fundamentalist Typology", Typo- logical Process and Design Theory, Attilio Petruccioli (ed), Cambridge: Aga Khan Program for Islamic Architecture, ss.9-19.
Rossi, A. (1966) L'architettura della citta. Padova: Marsilio. (Architecture of the City, İngilizce'ye çeviren Diane Ghirardo ve Joan Ockman. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press, 1984.)
Rossi, A. (1975) Scritti scelti sull'architettura e la citta: 1956-1972, Rosaldo Boni- calzi (ed), Milan: Clup.
Rossi, A. (1981) A Scientific Autobiography. Cambridge, Massachusetts: The MIT Press.
Turan, A. B. (1995) "Production of a Discourse: Italian 'Neo-rationalism' as Case Study" Yayınlanmamış doktora tezi., Cornell Üniversitesi.
Ungers, O. M., Bohigas, O., Aymonino, C., Schweighofer, A., Rossi, A., Rubi6, M., Quaroni, L., Krier, R., Canella, G., Van Eyck, A. (1985) "Ten Opinions on Type" ro- pörtaj, Casabella, 509-510, 92-112.
Vernez Moudon, A. (1994) "Getting to Know the Built Lanscape: Typomorphology", Ordering space: types in architecture and design, K. A. Franck ve L. H. Schneekloth (ed), New York: Van Nostrand Reinhold, ss. 289-311.
Vernez Moudon, A. (1997) "Urban Morphology as an Emerging Interdisciplinary Fi- eld", Urban Morphology 1, 3-10.
Vernez Moudon, A. (2001) "Introduction", Architectural Composition and Building Typology: Interpreting Basic Building, G. Caniggia ve G. L. Maffei (yazar), Floransa: Alinea Editrice, 17-24.
