‘Kuram’ın ve ‘Kurum’un İnşası Arasında: Anne Vernez Moudon’un Kentsel Morfoloji Alanına Katkıları Üzerine
Anahtar Kelimeler:
Anne Vernez Moudon- ISUF- Kentsel form çalışmaları- Kentsel morfolojiÖzet
Kentsel morfoloji araştırmalarının geçmişi üzerine yapılan çalışmalara bakıldığında Anne Vernez Moudon önemli bir özne olarak karşımıza çıkar. Alanın gelişimini detaylı bir şekilde anlattığı 1994 tarihli “Getting to Know the Built Landscape: Typomorphology” ve 1997 tarihli “Urban Morphology as an Emerging Interdisciplinary Field” yazıları, kentsel morfolojiyi konu alan çalışmaların yöntem kısmında sık sık kendine yer bulur. Bu metinlerde Vernez Moudon, İngiltere, İtalya ve Fransa’dan farklı disiplinlerden araştırmacı gruplarının 1950 ve 60’lı yıllarda birbirlerinden bağımsız başlayan ve kentsel formu konu olan farklı dillerde yazılmış çalışmalarını ilk kez bir araya getirir ve benzerlikleriyle farklılıklarını ortaya koyarak ilk defa bunları farklı ekoller olarak tanımlar. Bu tanımlar İngilizce literatürde geniş kabul görür ve halen kullanılmaktadır. Öte yandan, Vernez Moudon bu yazılarından ilkinde kendi çalışmalarından hiç söz etmemiş; ikincisinde ise 1994, 1995 ve 1996 yıllarında yapılan ve daha sonra ISUF adını alan uluslararası kentsel form seminerlerin düzenlenmesindeki rolünden çok kısaca bahsetmiştir. Oysa detaylı bir inceleme yapıldığında, Vernez Moudon’un 1970’li yıllarda yürüttüğü ve daha sonra Built for Change: Neighborhood Architecture in San Francisco başlığıyla kitaplaşan San Francisco araştırmasının erken bir kentsel form araştırması olmasının yanı sıra, dönemin kentsel form çalışmaları bağlamında önemli bir yöntem arayışını temsil ettiği görülür. Anne Vernez Moudon bu arayışının bir sonucu olarak ISUF’un kuruluş sürecinde önemli bir rol üstlenmiştir. Bu bildirinin amacı, alanın tarihsel gelişiminin kayda geçmesinde ve kentsel morfolojinin kurumsallaşmasında önemli bir rol oynayan Vernez Moudon’un kentsel form çalışmaları alanına katkılarının ortaya koyulmasıdır. Bu amaç doğrultusunda ilgili literatür gözden geçirilmiş, Vernez Moudon ile bir dizi görüşme yapılmış ve Vernez Moudon’un Washington Üniversitesi Kütüphanesi’nde bulunan arşivinde arşiv araştırması yapılmıştır. Türkiye Kentsel Morfoloji Ağı’nın bölgesel bir ağ olarak bağlı olduğu ISUF araştırma ağının kuruluş sürecini Vernez Moudon üzerinden konu alan bu bildirinin, 1992 ve 1997 tarihli yazılarına kendi çalışmalarını ekleyerek alanın geçmişi üzerine yapılan çalışmalara katkıda bulunacağı düşünülmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Bravo, L. (2009). Area conservation as socialist standard-bearer: A plan for the historical centre of Bologna in 1969. DOCOMOMO International E-Proceedings 2, 44-53.
Cross, N. (2001). Designerly ways of knowing: Design discipline versus design science. Design Issues, 17(3), 49-55.
II. International Seminar of Urban Morphology (Accession No. 5905-001). (1995). [Seminar Report]. EPFL; The University of Washington Libraries, Special Collections, Anne Vernez Moudon Papers, 1964-2008.
III. International Seminar of Urban Morphology (Accession No. 5905-001). (1996). [Seminar Report]. EPFL; The University of Washington Libraries, Special Collections, Anne Vernez Moudon Papers, 1964-2008.
Kropf, K. (2018). The Handbook of Urban Morphology. John Wiley & Sons, Incorporated.
Mennan, Z. (2006). Theory on Borderlines: A Collective Experience and a Free Market. İçinde B. Adkins, A. Ellis, D. Jesuit, K. McCruden, R. Poulsen, J. Wozniak, D. Bennato, F. D’Amato, & D. Della Ratta (Ed.), Shifting Borders Negotiating Places Cultural Studies and the Mutation of Value(s) (ss. 65-85). Bordighera Press.
Moneo, R. (1978). On Typology. Oppositions, 13, 23-45.
Oliveira, V., & Caser Spolaor, S. M. (2020). EPUM Emerging Perspectives on Urban Morphology. https://www.researchgate.net/profile/Vitor-Oliveira-15/project/Emerging-Perspectives-on-Urban-Morphology-EPUM/attachment/5fdbb7403b21a2000162b6e5/AS:969821265068034@1608234816856/download/EPUM_OPEN-LEARNING-RESOURCES.pdf?context=ProjectUpdatesLog
Parlak Temizel, N., & Bilsel, F. C. (2021). İtalyan Tipo-morfoloji Ekolünde Tip ve Tipoloji Kavramları. III. Kentsel Morfoloji Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 127-141. https://tnum.org.tr/index.php/tnum/article/view/85
Rabeneck, A., Sheppard, D., & Town, P. (1973). Housing Flexibility? Architectural Design, 11, 698-727.
Rabeneck, A., Sheppard, D., & Town, P. (1974). Housing Flexibility/Adaptability? Architectural Design, 12, 76-91.
Samuels, I. (1985). Urban Morphology in Developed Countries (Accession No. 5905-001; Research Project directed by Professor François Choay) [Research Report]. Institut d’Urbanisme, Paris VIII; The University of Washington Libraries, Special Collections, Anne Vernez Moudon Papers, 1964-2008.
Samuels, I. (1982, Temmuz). Towards an Architectural Analysis of Urban Form: Conservation Studies in Britain and Italy (Accession No. 5905-001). Institute of British Geographers Conference on Urban Morphology, Birmingham University. The University of Washington Libraries, Special Collections, Anne Vernez Moudon Papers, 1964-2008.
Scolari, M. (1985). L’impegno tipologico. Casabella, 509-510, 42-45.
Urban Morphogenesis: Urban Morphology/Building Typology (I. International Seminar of Urban Morphology) (Accession No. 5905-001). (1994). [Meeting Report]. EPFL; The University of Washington Libraries, Special Collections, Anne Vernez Moudon Papers, 1964-2008.
Vernez Moudon, A. (1980). San Francisco: A Place in Space, Continuity and Change in Urban Form. Anne Vernez Moudon’s Personal Archive.
Vernez Moudon, A. (1986). Built for Change: Neighborhood Architecture in San Francisco. The MIT Press.
Vernez Moudon, A. (1987a). Typology/Morphology: Report on Research in England, Italy and France (Accession No. 5905-001) [Research Report]. The University of Washington Libraries, Special Collections, Anne Vernez Moudon Papers, 1964-2008.
Vernez Moudon, A. (1989). The Role of Typomorphological Studies in Environmental Research. Proceedings of the Twentieth Annual Conference of Environmental Design Research Association, 41-48.
Vernez Moudon, A. (1992). A Catholic Approach to Organizing What Urban Designers Should Know. Journal of Planning Literature, 6(4), 331-349.
Vernez Moudon, A. (1994a). A Field of Urban Morphology? Commonalities and Differences between Traditions and Schools (Accession No. 5905-001). 7-10. The University of Washington Libraries, Special Collections, Anne Vernez Moudon Papers, 1964-2008.
Vernez Moudon, A. (1994b). Getting to Know the Built Landscape: Typomorphology. İçinde K. A. Franck & L. H. Schneekloth (Ed.), Ordering Space: Types in Architecture and Design (ss. 289-311). Van Nostrand Reinhold.
Vernez Moudon, A. (1997). Urban Morphology as an Emerging Interdisciplinary Field. Urban Morphology, 1, 3-10.
Vernez Moudon, A. (1987b). The Research Component of Typomorphological Studies. Proceedings of the AIA/ACSA Research Conference. The University of Washington Libraries, Special Collections, Anne Vernez Moudon Papers, 1964-2008.
Vernez Moudon, A. (1995, Temmuz). Sampling Approach to Urban Morphology: Morphological indicators for Seattle, WA (Accession No. 5905-001). II. International Seminar of Urban Morphology, Lausanne, Switzerland. The University of Washington Libraries, Special Collections, Anne Vernez Moudon Papers, 1964-2008.
Ek Dosyalar
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Neris Parlak Temizel- Cânâ Bilsel
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
