Adana, Yüreğir Küçük Sanayi Sitesi’nin Morfolojik Açıdan İncelenmesi
Anahtar Kelimeler:
Adana- Küçük Sanayi Sitesi- Belediye Pasajı- Kent MorfolojisiÖzet
Bu çalışmanın amacı Adana’nın eski kent merkezi yakınında konumlanmış, günümüzde ise kent içinde kalmış bir sanayi bölgesi olan Eski Sanayi Sitesi ve kuzeyinde yer alan Kozan Çarşısı’ndan oluşan kentsel dokunun fiziksel yapısındaki değişimleri ortaya çıkarmaktır. Adana’nın geleneksel dokusundan izler taşımasına rağmen kentsel dönüşüm bölgesi ilan edilmesi ve imar planında değişikliğin gündeme gelmesi, bölge ile ilgili araştırmanın önemini artırmaktadır. Çalışma kapsamında alanın fiziksel yapısındaki değişimler nitel araştırma yöntemlerinden morfolojiye başvurularak tespit edilmiştir. Çalışma alanı ile ilgili ulaşılan materyaller kadastro haritaları, imar planı paftaları, hâlihazır haritalar ve hava fotoğraflarıdır. Bunun yanında bölge ile ilgili bilgi sahibi olan kişilerle görüşmeler yapılmış, gazete arşivleri ve dokümanlar taranmıştır. Bu gelişimlerin değerlendirilmesi morfogenetik ve tipolojik mekânsal biçimleniş yaklaşımına dayandırılmıştır. Conzen’in çalışmalarından referansla alt ve orta ölçeklerde parsel, bina, yapı adası ve sokağın birer kentsel form bileşeni olarak birbiriyle kurduğu ilişki üzerinde durulmuştur. Ana değerlendirmeler en fazla kaynak bulunan 1950, 1961, 1985 ve 2007 tarihleri esas alınarak, 1950-2007 yılları arasında oluşturulan şemalarla sokak dokusu, dolu-boş oranı, yapı adası-parsel ilişkisi ve bina-parsel ilişkisi üzerinden yapılmıştır. Veriler doğrultusunda şekillendirilen şemaların yorumlanması ile Belediye Pasajı binasının sanayi sitesinin gelişimine referans olan önemli bir yapı olduğu sonucuna varılmıştır. Planlamanın ızgara düzeni Belediye Pasajı’nın oranları kullanılarak geliştirilmiş, alan sanayi kullanımı öncelikli bir bölge haline gelmiştir.
İndirmeler
Referanslar
Aru, K. A. (1998). Türk Kenti. İstanbul: YEM Yayın.
Ayan, B. (2010). Kent Morfolojisini Etkileyen Nedenler ve Eminönü Tarihi Yarımada Bölgesinin İstanbul Ulaşımına Etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul. 7.
Birik, M. (2015). Kentsel Morfolojiye Bütüncül Yaklaşım. Türkiye Kentsel Morfoloji Sempozyumu. 22-23 Ekim 2015. Mersin, 534-546.
Conzen, M.R.G. (1960). The Plan Analysis of an English City Centre. Proceedings of the IGU symposium in urban geography Lund 1960. Editör Norborg, K., 383-414.
Hillier, B. ve Hanson, J. (1984). The Social Logic of Space. New York: Cambridge University Press.
Köseoğlu, E. (2011). Kent Mekanına İlişkin Kuramsal Bakışlar, İdeal Kent Dergisi, 5, 96-111.
Krier, R. (1979). Urban Space. London: Academy Editions.
Kropf, K. (2009). Aspects of Urban Form. Urban Morphology. International Seminar on Urban Form (revised version-23 March 2009),13(2),105-120, Çeviri: Beliz Büşra Şahin
Kubat, A. S. ve Topçu, M. (2009). Antakya ve Konya tarihi kent dokularının morfolojik açıdan karşılaştırılması, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 336.
Lynch, K. (1960). The Image of the City. Cambridge: MIT Press.
Mumford, L. (1961). The City in history: Its Orgins, its Transformations and its Prospects. London: Harcourt.
Rapoport, A. (1977). Human Aspects of Urban Form. Oxford: Pergamon Press.
Relph, E. (1987). The Modern Urban Landscape. Beckenham: Croom Helm.
Saban Ökesli, D. (2009). Hermann Jansen’s Planning Principles and His Urban Legacy in Adana, METU JFA, 26(2), 45-67
Stanislawski, D. (1946). The Origin and Spread of the Grid-pattern Town. New York: American Geographical Society.
Tanyeli, U. (1987). Anadolu Türk Kentinde Fiziksel Yapının Evrim Süreci. İstanbul Teknik Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Cumhuriyet Mah. ve Karşıyaka Arşivi (10 Kasım 2017)
Topal, A. K, (2004). Kavramsal Olarak Kent Nedir ve Türkiye’de Kent Neresidir?, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), İzmir, 276-294.
Ünlü, T. ve Baş, Y. (2015). Mersin’de Morfolojik Süreçlerin Değerlendirilmesi. Türkiye Kentsel Morfoloji Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Mersin,14-16.
Yeni Adana Gazetesi (1985). Karataş Yolu için Keyfi Yıkım mı var?. 14 Kasım 1985. s. 1
Whitehand, J. (1992). Recent Advances in Urban Morphology, Urban Studies, 29(3-4), 619-636.
Url 1. Google Earth Pro uydu görüntüsü üzerine yazarlar tarafından işlenmiştir. Erişim tarihi 25.06.2018
Url 2: Google Earth Pro uydu görüntüsü üzerine yazarlar tarafından işlenmiştir, Son Erişim Tarihi:
01.2017.
