Degişen Planlama Anlayışının Kentin Biçimine Etkisi: Türkiye Üzerine Morfolojik Bir Değerlendirme
Anahtar Kelimeler:
planlama anlayışı- kent biçimiÖzet
Kentsel biçimlenmeye ilişkin araştırmalar yirminci yüzyıl dönümünden başlayarak coğrafya, sanat tarihi, kent planlama ve mimarlık disiplinleri içerisinde gelişmeye başlamış, yüzyılın ikinci yarısında ise Büyük Britanya'da coğrafya disiplini altında, kıta Avrupası'nda çoğunluk- la mimarlık disiplini altında gelişen kentsel morfoloji araştırmaları bu disiplinlerin kuramsal ve yöntemsel çerçeveleri içerisinde gelişimini sürdürmüştür. Kuram ve kılgı arasındaki yakın ilişki, bir araştırma alanı olarak kentsel morfolojiyi değişen meslek pratiği ve onun farklılaşan gündem ve bakış açılarına koşut dönüştürerek geliştirmiştir. Küresel ölçekte morfoloji çalışma- ları ve mimarlık, kentsel tasarım, planlama, tarih, coğrafya gibi disiplinlerin bir araya gelmesi ile oluşturulan ve uluslararası bir kuruluş olan ISUF ile etkin ilişkiler geliştirmeyi amaçlayan Kentsel Morfoloji Araştırma Ağı, ülkemizde bu konuda yapılan çalışmaların derinleştirilmesi ve paylaşımı için ortak bir platform oluşturmaktadır.
İndirmeler
Referanslar
Akcan, E. (2012). Architecture in translation: Germany, Turkey and the modern hou- se. Durham: Duke University Press.
Akçura T. (1982) İmar Kurumu Konusunda Gözlemler, ODTÜ, Ankara Altaban Ö (1985) İmar yasa tasarısı üzerine görüşler, Mimarlık 23(4), 16-19.
Alexander C., Ishikawa, S. and Silverstone M. (1977), A Pattern Language, Oxford University Press, New York.
Bademli R (2002). Plan uygulamaları. İmar Hukukunda Toplum ve Mimarlık. İstanbul: TMMOB Mimarlar Odası Genel Merkezi.
Barke, M. (1982) 'Beyond the urban growth map: suggestions for more analytical work in urban morphology', Teaching Geography 7, 111-15.
Beyhan, B., Uğuz, S. (2012). Planning as a Tool for Modernization in Turkey: The Case of Hermann Jansen's Plan for Mersin. METU Journal of the Faculty of Archi- tecture, 29(2), 1-34.
Bilgin İ (1998) "Modernleşmenin ve toplumsal hareketliliğin yörüngesinde Cumhuriyet'in imarı" in Sey, Y. (ed.) 75. yılda değişen kent ve mimarlık. Tarih Vakfı, İstanbul, 255-272
Bobek, H. (1927) Grundfragen der Stadtgeographie. Geogr. Anz. 28, 213-24. Cassirer E. (2020) Rousseau, Kant, Goethe, 3. Basım, İş Bankası, İstanbul.
Conzen, M.P. (2004) Thinking about urban form: papers on urban morphology,
M.R.G. Conzen. Peter Lang, Bern
Conzen, M. R. G. (1958) The growth and character of Whitby. In: Daysh, G. H. J. (ed.) A survey of Whitby and the surrounding area. Shakespeare Head Press, Eton, 49-89.
Conzen, M. R. G. (1960) Alnwick, Northumberland: a study in town-plan analysis. Institute of British Geographers Publication 27. George Philip, London.
Conzen, M.R.G. (1962) 'The plan analysis of an English city centre', in Norborg, K. (ed.) 'Proceedings of the I.G.U. symposium on urban geography, Lund, 1960', Lund Studies in Geography B vol. 24 383-414
Conzen, M.R.G. (1966) Historical townscapes in Britain: a problem in applied ge- ography, in House, J.W. (ed.) Northern geographical essays in honour of G.H.J. Daysh Oriel Press, Newcastle upon Tyne. Reprinted in Whitehand, J.W.R. (ed.) (1981).
Conzen, M. R. G. (1969) Alnwick, Northumberland: a study in town-plan analysis, 2nd edn. Institute of British Geograpers Publication 27. Institute of British Geograp- hers, London.
Conzen, M. R. G. (1975) Geography and townscape conservation. In: Uhlig, H. and Lienau, C. (eds) Anglo-German symposium in applied geography. Lenz, Giessen, 95-102.
Conzen, M.R.G. (1988) 'Morphogenesis, morphological regions and secular human agency in the historic townscape, as exemplified by Ludlow', in Denecke, D. and Shaw, G. (eds) Urban historical geography Cambridge University Press, Cambridge (published in Conzen (2004))
Conzen, M. R. G. (2004) Urban morphology: A geographical approach. In: Thinking about urban form: papers on urban morphology (Conzen, M. P., ed.). Peter Lang, Bern, 47-59.
Fritz J (1894) Deutsche Stadtanlangen. In: Beilage zum Programm 520 edes Lyzeums Strassburg. Heitz, Strassburg.
Geisler W (1924) Die deutsche Stadt: ein Beitrag zur Morphologie der Kulturlands- chaft. Engelhorn, Stuttgart
Goethe J. W. (1952) Goethe's Botanical Writings, Ox Bow Press Goethe, J.W. (1988) Scientific Studies, Suhrkamp, New York.
Gu K (2018) Exploring Urban Morphology as Urban Design Pedagogy. In Oliveira V (ed) Teaching Urban Morphology. Springer, Cham, pp.145-158.
Günay B (2006). Şehircilik-Planlama-Tasarlama-Mimarlık-Peyzaj. Planlama 4, 19-
Engels F. (2011) Ludwig Feuerbach ve Klasik Alman Felsefesinin Sonu, 5. Basım, Sol, Ankara.
Engels F. (2018) Anti-Dühring, 7.Basım, Sol, Ankara.
Engels F. (2019) Doğanın Diyalektiği, 11. Basım, Sol, Ankara.
Keskinok, Ç. (2006). 1930'larda Türkiye'de şehircilik, Keskinok Ç. Kentleşme Siya- saları içinde (s.23-49). İstanbul: Kaynak.
Kropf, K. (2017) The handbook of urban morphology. Chichester, Wiley.
Larkham P.J. and Conzen, M.P. (2014) Shapers of urban form: explorations in morp- hological agency. Routledge, New York
Larkham, P.J. and Jones, A. N. (1991) A glossary of urban form. Historical Geography Research Series no:26, Urban Morphology Research Group, University of Birming- ham, Birmingham.
Louis, H. (1936). Die geographische Gliederung von Gross-Berlin. In: Louis, H. and Panzer, W. (eds) Landerkundliche Forschung: Festchrift zur Vollendung der sechzigs- ben Lebensjahrer Norbert Krebs (146-171). Engelhorn, Stuttgart.
Moudon, A. V. (1992) "A Catholic Approach to Organizing What Urban Designers Should Know", Journal of Planning Literature, 6 (4), 332-349.
Oliveira, V. (2019a) An historico-geographical theory of urban form. Journal of Urba- nism: International Research on Placemaking and Urban Sustainability, 12(4)
Oliveira, V. (2019b) J.W.R. Whitehand and the Historico-geographical Approach to Urban Morphology, Springer, Cham.
Ollman B (2015) Diyalektiğin Dansı, 4. Basım, Yordam, İstanbul.
Özbay H (1989) "İmar Yönetmelikleri ve Sorunlar", Mimarlık 89/5, 44-47.
Saban Okesli, D. (2009). Hermann Jansen's planning principles and his urban legacy in Adana. METU Journal of the Faculty of Architecture, 26(2), 45-67.
Simms A. (2016) Johannes Fritz and the origins of urban morphology. Urban Morp- hology 20(1):62-64.
Slater, T. (1990) The built form of western cities: essays for MRG Conzen on the oc- casion of his eightieth birthday. Leicester University Press, Leicester
Steiner R. (1985) Goethe's world view. Mercury Press, New York. Tankut G. (1993) Bir başkentin imarı. İstanbul: Anahtar.
Ünlü, T., Baş Y. (2017). Morphological processes and the making of residential forms: morphogenetic types in Turkish cities, Urban Morphology, 21(2), 105-122.
Ward, S. (1992). The Garden City introduced. Ward, S. (Der.) The Garden City: Past, present and future içinde. Oxon: Spon.
Whitehand, J. W. R. (1977) The basis for an historico-geographical theory of urban form. Transactions of the Institute of British Geographers, New Series, Vol. 2, No. 3, 400-416.
Whitehand, J. W. R. (1972a) 'Building cycles and the spatial pattern of urban growth',
Transactions of the Institute of British Geographers 56, 39-55.
Whitehand, J. W. R. (1972b) 'Urban-rent theory, time series and morphogenesis: an example of eclecticism in geographical research', Area 4, 214-22.
Whitehand, J. W. R. (1974) 'The changing nature of the urban fringe: a time perspec- tive', in Johnson, J. H. (ed.) Suburban growth (Wiley, London), 31-52.
Whitehand, J. W. R. (1981) Conzenian ideas: extension and development. In: White- hand, J. W. R. (ed.) The urban landscape: historical development and management. Papers by M. R. G. Conzen. Institute of British Geographers Special Publication 13. Academic Press, London 127-52.
Whitehand, J.W.R. (1987) The changing face of cities: a study of development cycles and urban form Institute of British Geographers Special Publication no. 21, Black- well, Oxford
Whitehand, J.W.R. (1991) The making of the urban landscape IBG Special Publicati- on no. 26, Blackwell, Oxford
Whitehand, J. W. R. and Larkham, P. J. (1992) The urban landscape: issues and pers- pectives. In: Whitehand, J. W. R. and Larkham, P. J. (eds) Urban landscapes: Interna- tional perspectives (Routledge, London), 1-19.
Whitehand, J. W. R. (2009) The structure of urban landscapes: strengthening research and practice. Urban Morphology 13(1), 5-27.
